Publikacja "Jak działać lokalnie?" powstała w ramach projektu „Jak działać lokalnie? Szkolenie dla działaczy sektora pozarządowego”
realizowanego przez Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego z Warszawy. W czasie projektu przeprowadziliśmy szkolenia z projektowania i realizacji diagnoz lokalnych
dla aktywistek i aktywistów z czterech ukraińskich organizacji z obwodu donieckiego: Vilna Khata z Kramatorska, Teplytsya ze Słowiańska, Stowarzyszenie Odrodzenie i Rozwój z
Bachmutu oraz Nova Druzhkivka z Drużkowki. W niniejszej publikacji chcielibyśmy podzielić się z Państwem naszym doświadczeniem - zarówno z realizacji samego projektu, jak i przeprowadzonych przez nas diagnoz lokalnych. Wierzymy, że prawidłowo przeprowadzone diagnozy lokalne mogą nie tylko odpowiedzieć na wiele pytań, usystematyzować i wzbogacić już posiadaną wiedzę czy pomóc w pisaniu
wniosków na kolejne działania, ale przede wszystkim znacząco przyczynić się do rozwoju organizacji oraz działających w niej ludzi.
Diagnozy lokalne to narzędzie, które pozwala nam istnieć i działać w danej społeczności bardziej świadomie - z uwagą przyglądając się nie tylko temu, czego jeszcze nie znamy, ale
także temu, co wydaje się bliskie i znajome, a wciąż może kryć znaczenia, które dopiero
czekają na inne, świeże spojrzenie. Diagnoza lokalna to przede wszystkim sztuka zadawania sobie samemu pytań odnośnie tego, ile tak naprawdę wiemy o naszej okolicy i dawanie na nie szczerych odpowiedzi. 
Inspiracją do wydania tej publikacji oraz w ogóle do przeprowadzenia projektu “Jak działać lokalnie?” była chęć podzielenia się naszym doświadczeniem z prowadzenia lokalnych diagnoz
dla instytucji kultury z aktywistkami i aktywistami, którzy działając w swoich społecznościach, na co dzień mierzą się z wyzwaniami, jakie stawia przed nimi praca w sektorze pozarządowym.
Oprócz niezaprzeczalnych sukcesów w postaci udanych projektów i dowodów na to, że ich praca ma sens i pomaga budować lepsze jutro, działacze społeczni często w swojej pracy zderzają się także z brakiem zaangażowania członków lokalnej społeczności, trudnościami administracyjnymi, formalnymi, nadmiarem obowiązków czy brakiem stabilności finansowej.
Trudno te wszystkie problemy rozwiązać od razu, dlatego uważamy, że w pracy ze społecznościami lokalnymi niezbędna jest umiejętność wyznaczania sobie celów i określania
obszarów, na których chcemy się skupić - takich, z którymi praca jest nie tylko przyjemnością, ale też odpowiada na realną potrzebę społeczną. Wierzymy, że takie ukierunkowane i
przemyślane działanie przyniesie najwięcej korzyści dla wszystkich - zarówno odbiorców, jak i realizatorów projektów.

Diagnoza lokalna to narzędzie pozwalające dowiedzieć się, co jest tak naprawdę ważne w danej społeczności i nad czym warto popracować najpierw, zanim zaangażujemy się w projekty wymarzone przez nas, które jednak nie są możliwe do realizacji w tym momencie ze względu choćby na inne niezaspokojone potrzeby danej społeczności. Wszystkie propozycje metod i narzędzi zawartych w tej publikacji bazują na wieloletnich
doświadczeniach związanych ze Stowarzyszeniem badaczek i badaczy, którzy wiedzę i umiejętności wyniesione ze studiów etnologicznych przekładają na działania w sektorze kultury.
Jednak nasze doświadczenie nie ogranicza się jedynie do badań - w Stowarzyszeniu działa prężna grupa edukatorek i edukatorów, którzy działają w szkołach i lokalnych społecznościach,
wykorzystując w swojej pracy metodologię etnologii i antropologii kulturowej. Od 2009 roku wielokrotnie byliśmy zapraszani, aby wspólnie z nauczycielami i uczniami pracować nad lokalnym dziedzictwem, zwyczajami czy pamięcią, realizując również działania, które były pierwszymi etapami lokalnej diagnozy. Co tak naprawdę znajduje się w naszej wsi, mieście czy dzielnicy? Jakie mamy zasoby? Jakie są u nas ciekawe miejsca, budynki, ludzi, historie? Co nas interesuje? O czym chcielibyśmy wiedzieć więcej? Na czym możemy bazować w naszych działaniach? Odwiedzaliśmy szkoły w całej Polsce, rozmawiając o metodach pracy etnografa, tradycjach poszczególnych regionów i lokalnych opowieściach. Z każdego z tych spotkań wynosiliśmy nową wiedzę i refleksje. Doświadczenia te są dla nas bardzo ważne nie tylko w obszarze samej edukacji, ale także rozwijania naszej metodologii badawczej, która często opiera się przecież na narzędziach edukacji nieformalnej czy animacji kulturalnej (zob. rozdział Jak to ugryźć? Czyli narzędziownik diagnostyczny).